Nguồn gốc của mô hình nến Nhật
Các mô hình nến Nhật Bản có nguồn gốc từ một thương nhân gạo Nhật Bản tên là Munehisa Homma.
Munehisa Homma sinh năm 1724 ở thành phố cảng Sakata, đảo Honshu, Nhật Bản trong một gia đình giàu có sở hữu nhiều đồn điền trồng lúa rộng lớn.
Sau khi tiếp quản “doanh nghiệp gia đình”, ông đến Osaka để trở thành một nhà đầu cơ gạo vì Osaka khi đó là thị trường buôn bán lúa gạo lớn nhất Nhật Bản. Gạo không chỉ là hàng hóa mà có thể dùng để đổi lấy các đồ dùng sinh hoạt hay các hàng hóa thực phẩm khác. Thậm chí lúa gạo còn được “bán” trước cả khi thu hoạch thông qua các “văn tự bán gạo”. Các văn tự này được trao đổi, mua bán rộng rãi và đơn giản giống như chúng ta mua bán cổ phiếu của các công ty bây giờ.
Munehisa Homma cho rằng để giành chiến thắng trong cuộc chơi này thì thông tin là yếu tố quyết định, ai nắm thông tin trước sẽ là người chiến thắng. Munehisa Homma sử dụng hàng trăm người rải khắp các vùng trồng lúa lớn nhất để tạo một mạng lưới thông tin về lúa gạo lớn nhất Nhật Bản bấy giờ…
Munehisa Homma phát minh ra một thứ gọi là “đồ thị cây nến” (bây giờ chúng ta gọi là biểu đồ nến Nhật) để biểu hiện biến động giá cả trên thị trường trong nhiều năm liền. Ông vẽ chúng, nghiên cứu, đối chiếu với các tác động của các nhân tố như biến động thời tiết, tình hình kinh tế, chính sách thuế của nhà nước, … để tìm ra quy luật chuyển động giá.
Sau nhiều năm nghiên cứu, phi vụ đầu cơ nổi tiếng đi vào lịch sử được gọi tên là “ba ngày mua, một ngày bán”.
Trong 3 ngày liên tục, Munehisa Homma chỉ mua vào mà không hề bán ra trong suốt 3 ngày liền, ông nhận được rất nhiều sự tò mò và cả nhạo báng. Trong 3 ngày đó chỉ toàn những thông tin tốt về mùa màng. Đến ngày thứ tư, liên tiếp các thông tin mất mùa từ các nơi đổ về, giá tăng vọt mà không có lúa gạo hay văn tự để mua, tất cả đều phải mua của Homma.
Chỉ trong 4 ngày, Munehisa Homma không chỉ trở thành người giàu nhất Nhật Bản mà còn kiểm soát toàn bộ thị trường gạo Nhật Bản lúc bấy giờ.
Sau đó, Munehisa Homma đến Tokyo để làm cố vấn tài chính cho Đức Vua và thắng 100 phi vụ đầu cơ liên tục! Từ đó ông được mệnh danh là “Chúa tể thị trường”.
200 năm sau, các mô hình nến và biểu đồ nến Nhật mới được giới thiệu đến thế giới phương tây bởi Steve Nison, trong cuốn sách của có tên là Kỹ thuật biểu đồ nến Nhật Bản.
1 thanh nến bao gồm giá đóng – giá mở – giá cao nhất – giá thấp nhất, hợp lại để thể hiện chuyển động của giá cả. Nến có thân trắng (hoặc xanh, hoặc màu khác tuỳ chỉnh) thể hiện chuyển động giá tăng; nến có thân đen (hoặc đỏ) thể hiện chuyển động giá giảm.
Toàn bộ chiều dài cây nến thể hiện vùng giá mà thị trường đã dao động trong thời gian hình thành cây nến. Thân nến là khoảng cách giữa giá thời điểm mở cửa và giá thời điểm đóng cửa.
Nhìn hình dưới là con đường chuyển động của giá trong 1 thanh nến:
Rõ ràng biểu đồ nến cho ta biết nhiều thông tin hơn, do đó thường được sử dụng trong phân tích kỹ thuật so với các loại biểu đồ khác.
Việc đọc hiểu và thấy được câu chuyện của thị trường đằng sau những thanh nến sẽ giúp Trader có được 1 góc nhìn rất rõ ràng, từ đó đưa ra các quyết định giao dịch chính xác hơn. Đó cũng là mục tiêu của các price action Trader – nhà giao dịch theo hành động giá.
Nến Nhật có thể được chia thành 4 nhân tố, trong đó mỗi nhân tố đại diện cho 1 góc nhìn khác nhau của hành vi thị trường hiện tại và tâm lý của những người đang tham gia thị trường.
Các mô hình nến Nhật cơ bản
Mô hình nến Spinning Top – Con xoay
Nhận dạng mô hình nến Nhật Spinning Top:
- Thân nến nhỏ.
- Bóng nến trên và dưới dài.
Ý nghĩa của mô hình nến Nhật Spinning Top:
- Khi thị trường mở cửa, cả phe mua và phe bán đều cố gắng giành quyền kiểm soát (điều này dẫn đến bóng nến trên và dưới dài)
- Vào cuối phiên, không phe nào có được ưu thế (thân nến nhỏ)
Tóm lại nến Spinning Top cho thấy sự biến động đáng kể trên thị trường, áp lực tranh giành quyền kiểm soát giữa phe mua và phe bán nhưng không có người chiến thắng rõ ràng.
Mô hình nến Marubozu
Nhận dạng mô hình nến Nhật Marubozu:
- Thân nến lớn
- Không có bóng nến
Ý nghĩa của mô hình nến Nhật Marubozu:
- Nến Marubozu tăng cho thấy phe mua kiểm soát toàn bộ phiên giao dịch từ đầu đến cuối.
- Nến Marubozu giảm cho thấy phe bán kiểm soát toàn bộ phiên giao dịch từ đầu đến cuối.
Mô hình nến Nhật Hammer và Inverted Hammer
Mô hình nến Hammer (nến Búa)
Nhận dạng nến Hammer:
- Thân nến nhỏ
- Bóng nến trên rất nhỏ hoặc không có
- Bóng nến dưới dài
Ý nghĩa nến Hammer:
- Nến Hammer cho thấy ban đầu phe bán chiếm ưu thế khi giảm mạnh so với điểm mở cửa, nhưng về sau phe mua chiếm lại ưu thế khi đẩy giá lên, tạo bóng dưới nến dài.
- Nếu nến Hammer xuất hiện trong một xu hướng giảm thì rất có thể đó là dự báo cho một sự đảo chiều tăng.
Mô hình nến Inverted Hammer (nến Búa ngược)
Như tên gọi thì nến Inverted Hammer giống với nến Hammer nhưng xoay ngược lại.
Nhận dạng mô hình nến Inverted Hammer:
- Thân nến nhỏ
- Bóng nến dưới rất nhỏ hoặc không có
- Bóng nến trên dài
Ý nghĩa mô hình nến Inverted Hammer:
- Nến Inverted Hammer cho thấy ban đầu phe mua chiếm ưu thế khi đẩy giá lên cao so với giá mở cửa, nhưng về sau phe bán lấy lại ưu thế khi đẩy giá xuống tạo thành bóng nến trên dài.
- Nếu nến Inverted Hammer xuất hiện trong một xu hướng tăng thì rất có thể đó là dự báo cho một sự đảo chiều giảm.
Mô hình nến Doji
Nhận dạng nến Doji:
Doji là nến có giá mở cửa trùng hoặc rất gần với giá đóng cửa.
Ý nghĩa nến Doji:
Nến Doji cho thấy sự cân bằng giữa phe mua và phe bán. Cả phe mua và phe bán đều không thể giành quyền kiểm soát và kết quả về cơ bản là một trận hòa.
Tuy nhiên Doji có 2 biến thể với ý nghĩa khác nhau:
Dragonfly Doji
Nhận dạng Dragonfly Doji:
Không giống như một Doji thông thường giá mở cửa và đóng cửa ở gần giữa cây nến. Dragonfly Doji có giá mở cửa và đóng cửa cùng là giá cao nhất trong phiên.
Ý nghĩa của Dragonfly Doji:
Dragonfly Doji cho thấy phe mua từ chối giá thấp hơn khi tăng áp lực mua vào cho đến thời điểm cuối phiên giao dịch. Qua đó cho thấy phe mua đang có lợi thế lớn hơn khi bước qua phiên giao dịch sau.
Gravestone Doji
Nhận dạng Gravestone Doji:
Gravestone Doji có giá mở cửa và đóng cửa cùng là giá thấp nhất trong phiên.
Ý nghĩa của Gravestone Doji:
Gravestone Doji cho thấy phe bán từ chối giá cao hơn khi tăng áp lực bán ra cho đến thời điểm cuối phiên giao dịch. Qua đó cho thấy phe bán đang có lợi thế lớn hơn khi bước qua phiên giao dịch sau.
