DiceKeys là một giải pháp mới giúp bạn có thể gia tăng mức độ bảo mật mật khẩu hiện nay lên hàng trăm lần. Người sử dụng sẽ không cần phải nhớ những mật khẩu dài và phức tạp như mọi khi nữa. Thay vào đó, một mật khẩu “đạt chuẩn” sẽ được tạo ra dựa trên những ký tự khác nhau của 25 hạt xúc xắc.
Vậy cụ thể DiceKeys là gì? Nó có thể hỗ trợ tối đa được cho các giải pháp cũ hiện nay hay không?
Và bạn có nên sử dụng nó để quản lý các mật khẩu ví điện tử của mình hay không?
Thông qua bài viết này, Tapchitienao.com sẽ giúp bạn làm rõ hơn những câu trả lời ở phía trên nhé.
Lưu ý: Những thông tin được sử dụng trong bài viết này được tổng hợp từ nhiều nguồn tin tức liên quan đến chủ đề của bài viết. Kèm theo đó là những góc nhìn cá nhân của tác giả về vấn đề này. Mục đích chính là mang tới cho độc giả một cái nhìn đa chiều hơn. Từ đó giúp ích cho quá trình nghiên cứu tiếp nhận kiến thức mới. Do đó, đây sẽ không được xem như là lời khuyên đầu tư dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
1. Thực trạng lưu giữ mật khẩu trên Internet hiện nay
Đối với một người dùng Internet nói chung và một NĐT tiền điện tử nói riêng lưu giữ mật khẩu trang Web hay ví tiền điện tử sẽ là cả một vấn đề nan giải. Thông thường, họ sẽ có thể sử dụng một giải pháp trung gian để làm việc này. Mỗi trường hợp khác nhau sẽ lại có những ưu nhược điểm riêng của nó. Cụ thể.
1.1 Đối với phần lớn người dùng Internet
Theo lẽ thường, mỗi một trang Web khác nhau sẽ có một cơ chế quản lý mật khẩu riêng của nó. Trình duyệt Web sẽ giúp chúng ta lưu giữ những mật khẩu này. Những lần tiếp theo, khi người dùng đăng nhập, mật khẩu cho tài khoản thuộc trang Web đó sẽ được trình duyệt gợi ý. Người dùng sẽ không cần phải nhớ mật khẩu mà vẫn có thể đăng nhập được thành công.
Hoặc có những giải pháp được phát triển riêng nhằm giúp người dùng quản lý toàn bộ mật khẩu trên Internet. Bitwarden là một ví dụ điển hình. Thay vì mỗi khi vào một trang Web nào đó bạn cần phải nhớ tài khoản và mật khẩu riêng của nó thì giờ đây nó được quản lý chung tại một nơi. Đó được gọi chung là Master Password Manager.
Giả sử bạn tạo tài khoản giao dịch của mình tại Remitano, Google,… Tài khoản và mật khẩu đó sẽ có thể được lưu giữ trên Master Password Manager. Lần tới, khi bạn truy cập vào Remitano, thay vì phải nhập tên tài khoản và mật khẩu thì bạn chỉ cần nhập mật khẩu của Master Password Manager là đã có thể truy cập được. Khá tiện lợi thay vì phải nhớ những chuỗi ký tự dài và phức tạp khác nhau cho những trang Web khác nhau.
Tuy nhiên, giải pháp này cũng có một số nhược điểm như sau:
Thứ nhất, người dùng vẫn phải nhập mật khẩu: Master Password Manager gom nhóm tài khoản tại nhiều trang Web vào với nhau. Và người dùng chỉ cần nhập mật khẩu 1 lần duy nhất để có thể truy cập được các trang Web đó. Nhưng trên thực tế, họ vẫn cần phải nhớ mật khẩu của Master Password. Với nhiều người thì đây vẫn là một ác mộng. Mật khẩu phức tạp thì thường khó nhớ. Còn mật khẩu dễ nhớ thì lại không đảm bảo an toàn bảo mật.
Thứ hai, có thể bị tấn công đánh cắp mật khẩu: Theo lẽ thường, khi người dùng nhập mật khẩu của họ thì chắc chắn sẽ có cách để hacker có thể lấy cắp được mật khẩu này bằng một thủ thuật nào đó. Nó có thể là các giải pháp như Key Logger chẳng hạn. Người dùng sau khi nhập mật khẩu sẽ bị ghi lại và chuyển về máy chủ mà hacker quản lý. Do đó, về cơ bản nó vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bảo mật.
Vậy đối với một NĐT tiền điện tử thì họ dùng cách nào để lưu trữ mật khẩu các ví tiền của họ? Hãy cùng Remitano nhìn lại những hành vi này của một NĐT thông thường nhé.
1.2 Đối với người đầu tư tiền điện tử
Với một người đầu tư tiền điện tử, vì tính phức tạp của loại tài sản họ lưu giữ nên dựa vào loại hình ví điện tử họ sử dụng, chúng ta có thể phân ra thành hai hình thức sau đây.
Một là việc sử dụng Master Password. Nó dùng để quản lý mật khẩu trong trường hợp họ sử dụng những ví nóng. Cách này cũng tương tự như những gì mà chúng ta vừa mới trao đổi ở bên trên.
Hai là sử dụng giải pháp ví lạnh để lưu trữ như ví giấy hay các thiết bị ví chuyên dụng như Ledger hay Tresor,…
Trên thực tế, những giải pháp này cũng tồn tại một số nhược điểm riêng của nó. Cụ thể:
Thứ nhất, vấn đề độ bền: Đối với các giải pháp ví lạnh như ví giấy hay các thiết bị chuyên dụng rủi ro lớn nhất liên quan đến vấn đề hỏng hóc thiết bị. Chẳng may thiết bị phải chịu va đập hoặc rách nát thì việc truy cập để lấy lại dường như là điều không thể.
Thứ hai, vấn đề về công nghệ: Những thiết bị ví chuyên dụng hiện nay đang sử dụng công nghệ Bluetooth hay Type-C. Chuyện gì xảy ra nếu như 5-10 năm nữa, những công nghệ này trở nên lạc hậu và người dùng không còn sử dụng nó nữa? Lúc này, hoặc là bạn phải nâng cấp lên một thiết bị với công nghệ mới nhất. Hoặc là bạn không sử dụng nữa.
Như vậy, chúng ta có thể thấy rằng, không có giải pháp nào là tối ưu tuyệt đối hiện nay cả. Mọi giải pháp đưa ra hiện nay đều có những vấn đề cần phải xử lý. Nhằm giải quyết một số nhược điểm kể trên, một giải pháp có tên DiceKeys được hình thành.
Nó được mệnh danh là có độ an toàn bảo mật cao hơn hàng trăm lần. Và đặc biệt là không bao giờ bị lỗi thời về công nghệ. Vậy cụ thể DiceKeys là gì? Chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về nó ở phần sau của bài viết này nhé.
2. Tổng quan về giải pháp DiceKeys
Ở phần này, mình sẽ mang đến cho bạn một cái nhìn tổng quan nhất về giải pháp DiceKeys đầy thú vị này nhé.
2.1 Giải pháp DiceKeys là gì?
Khái niệm
Nói một cách dễ hiểu thì DiceKeys là một bộ giải pháp tạo mật khẩu tự động dựa trên những ký tự khác nhau của các hạt xúc xắc (Dice). Đương nhiên, nó không đơn giản chỉ là việc chúng ta tung xúc xắc để lấy mật khẩu có thể như bạn vẫn nghĩ. Đằng sau nó là một công nghệ nhận diện và tạo mật khẩu từ những ký tự trên bề mặt của những hạt xúc xắc đó.
DiceKeys sẽ được kết nối với các giải pháp thứ ba về Master Password kể trên. Khi mật khẩu tự động được tạo ra, thay vì người dùng phải nhập tay mật khẩu của Master Password, mật khẩu từ DiceKeys sẽ được gửi trực tiếp đến đây. Lúc này, thông qua DiceKeys, người dùng có thể truy cập mà không cần nhớ hoặc nhập mật khẩu gì hết.
Stuart Schechter là người tạo nên giải pháp này. Anh là một nhà phát minh và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực nghiên cứu bảo mật tại Microsoft Research, Phòng thí nghiệm MIT Lincoln và tiến sĩ tại Đại học Harvard. Anh hiện đang giảng dạy Chương trình Bảo mật và Quyền riêng tư cho Đại học California tại Berkeley về An ninh mạng.
Thành phần
Một bộ DiceKeys đầy đủ thông thường sẽ gồm có một số thành phần như sau:
Bộ hạt xúc xắc (Bắt buộc): Bao gồm 25 hạt bằng nhựa. Mỗi hạt có 6 mặt với những ký tự khác nhau được quy định trước đó. Những hạt này sẽ được đựng trong một hộp nhựa chia ô. Mục đích của các hạt này là tạo ra một bộ ký tự khác nhau để từ đó tạo ra những biến thể mật khẩu khác nhau cho người dùng.
DiceKeys App (Bắt buộc): Là một ứng dụng giúp tạo mật khẩu từ những hạt xúc xắc kể trên. Thông qua camera, nó sẽ quét ký tự trên các mặt xúc xắc. Sau đó một mật khẩu được tạo ra từ đây và được gửi đến những ứng dụng đã được liên kết trước đó.
SoloKeys (Tùy chọn): Một loại khóa bảo mật giúp tạo ra phương pháp đăng nhập an toàn nhất nhằm hạn chế các truy cập trái phép.
Chi phí và nơi mua DiceKeys
Hiện tại, DiceKeys vẫn chưa được cung cấp chính thức ra thị trường. Trên thực tế Stuart đang bán DiceKeys dưới dạng Pre-order (1). Stuart bán nó thông qua một trang gây quỹ cộng đồng có tên là Crowd Supply bắt đầu từ 01/10/2020. Đến thời điểm mình viết bài này, họ đã có 1.555 người ủng hộ (Backer) và kêu gọi được 128.198 USD.
Chi phí cho một bộ xúc xắc DiceKeys (25 hạt) kể trên được bán với giá 25 USD. Người dùng có thể tùy chọn mua và sử dụng thêm Solo Keys với chi phí 35 USD nữa. Đây là chi phí mua lẻ và đương nhiên người dùng sẽ được chiết khấu khi mua nhiều bộ cùng lúc.
Ngoài chi phí trên người dùng sẽ phải chi trả thêm tiền phí chuyển hàng (Shipping). Nó được niêm yết 8 USD nếu như vận chuyển tại Mỹ và 12 USD đối với những đơn hàng vận chuyển trên toàn thế giới. Chi tiết độc giả có thể tham khảo thêm tại đây.
2.2 Cơ chế hoạt động của DiceKeys
Ở phần này, mình sẽ không đề cập đến cách thức hoạt động của công nghệ đằng sau giải pháp DiceKeys. Thay vào đó, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về cơ chế giúp DiceKeys vận hành. Qua đó, bạn sẽ thấy nó không phức tạp để sử dụng. Dựa vào đặc điểm này, nó có thể hoàn toàn có thể được ứng dụng vào cuộc sống hàng ngày.
Bản thân DiceKeys xoay quanh cơ chế gọi tắt là Quét và Tạo (Scan & Generate). Các hạt xúc xắc được sắp xếp để tạo ra những bộ ký tự khác nhau. Bộ ký tự đó sẽ được giải mã thông qua hệ thống của DiceKeys. Hệ thống này sẽ sử dụng camera của các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính bảng,… để quét và nhận diện bộ ký tự trên. Sau đó, bộ ký tự sẽ được đưa vào hệ thống của DiceKeys để nhận về một dãy mật khẩu tương ứng.
Với mỗi một bộ ký tự khác nhau sẽ tương ứng với một dãy mật khẩu khác nhau. Điều này đồng nghĩa với việc khi người dùng thay đổi bất kỳ một hạt xúc xắc nào trong tổng số 25 hạt trên thì mật khẩu tạo ra sẽ thay đổi. Theo tính toán của đội ngũ phát triển DiceKeys, với 25 hạt xúc xắc, mỗi hạt có 6 mặt, mỗi mặt có 4 hướng tiếp xúc có thể tạo ra hơn 196 bits các mật khẩu khác nhau. Do đó, để có thể dò đoán được mật khẩu dường như là điều không thể.
Tuy nhiên, bản thân DiceKeys cũng không phải là một giải pháp tối ưu tuyệt đối. Mặc dù nó giúp giải quyết một số nhược điểm của các giải pháp truyền thống mà chúng ta nói đến ở bên trên tùy nhiên nó vẫn tồn tại một số nhược điểm riêng. Cụ thể là gì, chúng ta sẽ cùng làm rõ ở phần tiếp theo của bài viết này nhé.
3. Ưu nhược điểm của DiceKeys
3.1 Ưu điểm
Bản thân DiceKeys ngay từ đầu được tạo ra để giải quyết các vấn đề gặp phải đối với các giải pháp như Master Password. Do đó, nó có một số ưu điểm phải kể đến sau đây.
Độ bảo mật cao: Với 25 hạt xúc xắc cộng với thiết kế 6 mặt như kể trên bản thân DiceKeys có thể tạo ra hơn 196 bits các mật khẩu khác nhau. Với số lượng lớn như vậy, thông thường sẽ phải cần một hệ thống máy tính hiệu năng cao để giúp dò đoán hoặc giải mã mật khẩu. Tuy nhiên, cũng không có gì đảm bảo việc giải mã nãy là thành công với lượng mật khẩu lớn như vậy.
Có thể lưu trữ dài lâu: Thực tế thì DiceKeys là một bộ công cụ hoàn toàn bằng nhựa. Người dùng chỉ sử dụng nó để quét mã và tạo ra mật khẩu riêng. Do đó, gần như chúng ta sẽ không phải lo lắng về vấn đề hỏng hóc gặp phải với nó. Hơn nữa, ứng dụng tạo mật khẩu của DiceKeys tận dụng camera của các thiết bị để quét mã. Việc này khiến cho nó không có sự lạc hậu về công nghệ như một số giải pháp hiện nay đang sử dụng công nghệ Bluetooth hay Type-C,…
3.2 Nhược điểm
Chưa có quá nhiều trải nghiệm với giải pháp DiceKeys này nên chúng ta cũng chưa thể nhận ra được nhiều vấn đề từ nó. Tuy nhiên, dựa vào những thông tin từ phía đội ngũ phát triển, có một số vấn đề như sau:
Vấn đề hiệu năng: Bản thân giải pháp vẫn đang trong quá trình phát triển. Vậy nên chắc chắn nó sẽ còn tồn tại vô số như lỗi “vô duyên” khiến người dùng phải gánh chịu. Chưa kể, trải nghiệm DiceKeys App trên trình duyệt Web vẫn còn khá xơ xài. Phiên bản này cho thiết bị di động vẫn đang trong quá trình phát triển nên người dùng vẫn chưa thể sử dụng được nó.
Tính thông dụng: Đây có lẽ là điều quan trọng nhất mà một giải pháp như DiceKeys cần phải hướng đến. Cho dù giải pháp có hữu ích đến mấy thì nó ngoài việc phải giải quyết được nhu cầu của người dùng, nó còn phải mang đến sự tiện lợi cho họ. Trên thực tế thì chưa có nhiều giải pháp Master Password tích hợp DiceKeys vào hệ thống của họ. Bản thân DiceKeys đã mở kết nối API ra bên ngoài nhưng có thể do nó còn quá mới nên dường như chưa có nhiều đơn vị kết nối đến nó. Bản thân trên trang Web chính thức của DiceKeys cũng không thấy đề cập đến vấn đề này. Hơn nữa, nó vẫn đang trong giai đoạn bán thử nghiệm (qua hình thức Pre-order trên Crowd Supply) chứ không phải là đã bán đại trà nhưng những giải pháp khác.
Theo thông tin từ đội ngũ phát triển, giải pháp DiceKeys sẽ được đặt hàng và gửi tới người dùng từ ngày 09/03/2021 trở đi. Vậy nên, hãy thử tìm hiểu về các bước sử dụng nó để bạn làm quen dần nếu như có ý định sở hữu giải pháp này nhé.
4. Hướng dẫn sử dụng DiceKeys
Hướng dẫn sử dụng này được tổng hợp từ những thông tin giới thiệu của đội ngũ phát triển. Chưa có sản phẩm thực tế nào được trải nghiệm từ các chuyên gia trên thế giới. Dưới đây là các bước thao tác với giải pháp này.
4.1 Chuẩn bị
Bạn sẽ cần chuẩn bị một số thành phần sau đây:
1 bộ DiceKeys. Nó có thể bao gồm tùy chọn Solo Keys hoặc không tùy vào nhu cầu bạn.
1 thiết bị di động có hỗ trợ camera. Mục đích của việc này là dùng để quét (scan) các ký tự trên bề mặt của 25 hạt xúc xắc trong bộ DiceKeys.
4.2 Các bước sử dụng DiceKeys
Bước 1, xếp các hạt xúc xắc vào trong hộp: Khi mua bạn sẽ được cấp 25 hạt xúc xắc kèm một hộp nhựa. Hộp nhựa này có 25 ô nhỏ để chứa các hạt xúc xắc kia. Hãy lấp đầy chúng vào các ô này. Bạn không cần phải quan tâm đến mặt nào của xúc xắc cả.
Bước 2, sử dụng ứng dụng DiceKeys App (dicekeys.app) để scan và tạo mật khẩu: Sử dụng trình duyệt trên thiết bị di động có camera > Truy cập trang dicekeys.app > Chọn Scan your DiceKey. Sau đó hướng camera về phần các hạt xúc xắc đã được xếp vào trong hộp như đã làm ở bước 1.
Bước 3, gửi mật khẩu đó tới ứng dụng đã kết nối trước đó để đăng nhập: DiceKeys cho phép các ứng dụng khác kết nối với nó thông qua API. Sau khi việc ghép nối thành công, bạn có thể gửi mật khẩu được tạo sau khi scan xúc xắc tới những ứng dụng đó.
Bước 4, tạo khóa bảo mật (FIDO security keys – SoloKey): Đây là một tùy chọn dành cho những NĐT tiền điện tử. Bạn có thể sử dụng DiceKeys để tạo mật khẩu dạng seed (2) cho Solo Key. Nếu như bạn đánh mất key này, bạn có thể tạo một bản sao giống hệt nhau về mặt mật mã của bản sao bạn đã đánh mất.
DiceKeys là một giải pháp hoàn toàn mới lạ ở thời điểm hiện tại. Có thể nó giúp giải quyết được những vấn đề của những giải pháp truyền thống hiện nay. Tuy nhiên, việc chấp nhận sử dụng một giải pháp mới như vậy đồng nghĩa với việc bạn hiểu được những rủi ro bạn có thể gặp phải trong quá trình sử dụng. Những rủi ro đó là gì sẽ được Remitano nói kỹ hơn ở phần tiếp theo nhé.
5. Những rủi ro khi sử dụng DiceKeys
5.1 Một vài rủi ro hiện hữu của giải pháp này
Dưới đây là một số rủi ro có thể gặp phải khi sử dụng DiceKeys:
Thứ nhất, nó chưa được kiểm chứng bởi nhiều người về độ an toàn và tính hữu ích: Những thông tin hiện tại đều do đội ngũ phát triển đưa ra. Thông tin về nó cũng không nhiều. Nó có hoạt động đúng như những gì đội ngũ phát triển mô tả hay không thì cũng chưa có gì làm bằng chứng được cả.
Thứ hai, phiên bản khi ra mắt vẫn là phiên bản thử nghiệm: Phiên bản đầu tiên đến tay người đặt hàng vào tháng 3/2021. Những cũng không có gì chắc chắn là phiên bản đó sẽ hoạt động ổn định. Cá nhân mình có thử nghiệm tính năng scan tại Việt Nam tuy nhiên hiện tại thì nó chưa hoạt động ổn định.
Điều này đồng nghĩa với việc giải pháp này có thể thành công hoặc cũng có thể thất bại. Do đó, nếu như bạn có ý định sử dụng nó thì hãy lưu tâm đến vấn đề này. Câu hỏi đặt ra ở đây là có nên sử dụng DiceKeys để hỗ trợ lưu trữ tiền điện tử hay không? Dưới đây là một số góc nhìn của Remitano về vấn đề này.
5.2 Có nên sử dụng DiceKeys để hỗ trợ lưu trữ tiền điện tử hay không?
Với những gì mà DiceKeys hiện có, có lẽ việc sử dụng nó để hỗ trợ lưu trữ tiền điện tử sẽ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Đơn giản vì bản thân giải pháp này vẫn chưa thực sự phù hợp ở một số điểm sau đây.
Thứ nhất, chưa có nhiều đơn vị kết nối với DiceKeys: Để có thể sử dụng nó và hỗ trợ lưu trữ mật khẩu ví tiền điện tử thì bản thân DiceKeys phải được nhiều đơn vị khác kết nối đến với nó. Tuy nhiên, trên thực tế thì chưa có thông tin nào về các đơn vị khác đưa giải pháp này vào sử dụng. Vậy nên, cho dù bạn có muốn cũng chưa thể sử dụng được ngay. Đây chính là nhược điểm về tính thông dụng mà mình đã nói tới ở trên.
Thứ hai, chưa có gì đảm bảo là nó sẽ vận hành đúng cách: Do đó, nếu bạn sử dụng nó để hỗ trợ lưu trữ mật khẩu ví tiền, rất có thể bạn sẽ mất quyền truy cập khi nó không hoạt động đúng.
Ở thời điểm hiện tại, theo cá nhân mình, có lẽ chúng ta nên sử dụng DiceKeys cho mục đích trải nghiệm và khám phá nhiều hơn là ứng dụng thực tế. Chúng ta nên đợi đến khi nó được kiểm chứng và sử dụng rộng rãi để bắt đầu với nó. Trong giai đoạn này, những giải pháp lưu trữ truyền thống vẫn nên là những sự lựa chọn hàng đầu mà bạn nên cân nhắc.
6. Những cách nào để bảo đảm an toàn trong giao dịch tiền điện tử?
DiceKeys là một trong nhiều giải pháp được đưa ra nhằm giảm thiểu tối đa việc người dùng là nạn nhân của các cuộc tấn công mạng. Trong khi giải pháp này vẫn chưa thực sự sẵn sàng để sử dụng đại trà, người dùng nên.
Sử dụng xác thực hai bước (2FA): Xác thực hai bước là cách giúp bạn “gia cố” thêm khả năng bảo mật cho tài khoản ví tiền điện tử của bạn. Việc bạn sử dụng một mật khẩu dài, khó đoán với nhiều ký tự khác nhau là tốt nhưng chưa đủ. Tại Remitano, chúng tôi luôn nhắc nhở khách hàng về việc kích hoạt tính năng xác thực hai bước để bảo mật tài khoản của họ. Hãy thử kiểm tra lại xem bạn đã kích hoạt tính năng này hay chưa? Nếu chưa, bạn có thể tham khảo bài viết này để hỗ trợ bạn thao tác.
Cảnh giác với các hình thức tấn công trên không gian mạng: Có nhiều cách khác nhau được hacker sử dụng để tấn công người dùng. Vậy nên, cách tốt nhất là bạn không nên bấm vào các đường link lạ được gửi trên Internet, thậm chí là việc những đường link đó được gửi từ những người bạn quen biết. Ngoài ra, không nên đăng nhập những tài khoản quan trọng của mình tại các nơi có Internet công cộng. Bởi lẽ đằng sau sự miễn phí đó tồn tại vô số rủi ro mà bạn không thể lường trước hết được.
Nên sử dụng ví lạnh để lưu trữ tiền điện tử: Từ vụ hack của KuCoin năm 2020 và nhiều vụ hack trước đó cho chúng ta thấy tầm quan trọng của việc sử dụng ví lạnh. Hiện tại, đây có lẽ được xem như là một giải pháp an toàn nhất trong việc hỗ trợ lưu trữ tiền điện tử mà bạn nên áp dụng.
7. Lời kết
Ý tưởng của DiceKeys được đánh giá là tốt vì nó giúp chúng ta nâng cao mức độ bảo mật hơn so với hiện tại. Tuy nhiên, ở góc độ người dùng, nó vẫn còn khá mới mẻ. Việc sử dụng DiceKeys có phát sinh những “tác dụng phụ” gì hay không cũng chưa nói trước được việc gì. Do đó, nếu như bạn có ý định sử dụng DiceKeys, hãy cân nhắc đến những rủi ro cũng như nhược điểm của nó.
Hi vọng qua bài viết này, mình đã mang đến cho bạn những kiến thức bổ ích xoay quanh DiceKeys.
Đừng quên chia sẻ bài viết này nếu như bạn thấy nó hữu ích.